احتمالاً شما هم آیکون «مرورگر ناشناس» (آن کلاه و عینک معروف در کروم) را دیده‌اید. بسیاری از ما از این حالت زمانی استفاده می‌کنیم که می‌خواهیم چیزی را جستجو کنیم بدون اینکه ردی از خود در کامپیوتر باقی بگذاریم. اما حالت ناشناس دقیقاً چیست؟ چه کاری انجام می‌دهد؟ و مهم‌تر از آن، چه کارهایی را انجام نمی‌دهد؟
درک اشتباه از قابلیت‌های این حالت می‌تواند امنیت و حریم خصوصی شما را به خطر بیندازد. حالت ناشناس یک «شنل نامرئی‌کننده» در اینترنت نیست، بلکه بیشتر شبیه یک «اتاق خصوصی» موقتی است.
این راهنمای کامل به شما آموزش می‌دهد که حالت ناشناس (Incognito Mode) چیست، چگونه از آن استفاده کنید و مرز باریک بین «ناشناس بودن» و «نامرئی بودن» را به طور کامل درک کنید.
حالت ناشناس چیست و دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟
حالت ناشناس (که در کروم Incognito، در فایرفاکس Private Browsing و در اِج InPrivate نامیده می‌شود) یک جلسه مرور موقتی و ایزوله در مرورگر شما ایجاد می‌کند.
تشبیه ساده: مرورگر شما در حالت عادی مانند یک دفترچه خاطرات دقیق است. هر سایتی که می‌بینید، هر چیزی که جستجو می‌کنید و هر فرمی که پر می‌کنید را ثبت می‌کند. حالت ناشناس مانند صحبت کردن با غریبه‌ای است که حافظه‌اش ضعیف است؛ به محض اینکه مکالمه (پنجره) را می‌بندید، او همه‌چیز را فراموش می‌کند.
وقتی شما یک پنجره ناشناس را می‌بندید، مرورگر شما موارد زیر را فوراً حذف می‌کند:
- تاریخچه مرور (Browsing History): هیچ ردی از سایت‌هایی که بازدید کرده‌اید در تاریخچه مرورگر باقی نمی‌ماند.
- کوکی‌ها و داده‌های سایت (Cookies): کوکی‌ها فایل‌های کوچکی هستند که سایت‌ها برای به خاطر سپردن شما (مانند وضعیت لاگین) استفاده می‌کنند. در حالت ناشناس، پس از بستن پنجره، تمام کوکی‌ها پاک می‌شوند.
- اطلاعات وارد شده در فرم‌ها (Form Data): اگر در یک فرم، نام کاربری یا آدرس خود را وارد کنید، مرورگر آن را برای دفعات بعد به خاطر نخواهد سپرد.
- کش (Cache): تصاویر و فایل‌های موقتی که برای بارگذاری سریع‌تر سایت‌ها دانلود می‌شوند، ذخیره نخواهند شد.
هشدار مهم! حالت ناشناس چه کاری انجام نمی‌دهد؟
این مهم‌ترین بخش مقاله است. باور اشتباه رایج این است که “Incognito” شما را در اینترنت نامرئی می‌کند. این باور کاملاً غلط است.
حالت ناشناس فقط اطلاعات را روی کامپیوتر محلی شما ذخیره نمی‌کند. اما فعالیت شما همچنان برای دیگران قابل مشاهده است.
حالت ناشناس شما را در برابر موارد زیر محافظت نمی‌کند:
- ۱. ارائه‌دهنده خدمات اینترنت شما (ISP): شرکت اینترنتی شما (مانند شاتل، همراه‌اول، ایرانسل و…) همچنان می‌تواند تمام وب‌سایت‌هایی را که بازدید می‌کنید، ببیند. آدرس IP شما مخفی نیست.
- ۲. شبکه محل کار یا مدرسه: اگر در شبکه محل کار یا دانشگاه خود هستید، مدیر شبکه همچنان می‌تواند ترافیک شما را رصد کند و ببیند از چه سایت‌هایی بازدید می‌کنید.
- ۳. خود وب‌سایت‌ها: وب‌سایتی که از آن بازدید می‌کنید (مانند گوگل، فیسبوک یا هر سایت دیگری) می‌داند که آدرس IP شما از آن سایت بازدید کرده است.
- ۴. بدافزارها و ویروس‌ها: حالت ناشناس یک آنتی‌ویروس نیست. اگر در این حالت یک فایل مخرب دانلود کنید یا از یک سایت آلوده بازدید نمایید، کامپیوتر شما همچنان در خطر آلوده شدن قرار دارد.
- ۵. حملات فیشینگ: اگر در حالت ناشناس وارد یک سایت جعلی بانک شوید و اطلاعات خود را وارد کنید، اطلاعات شما به همان راحتی حالت عادی دزدیده خواهد شد.
خلاصه: حالت ناشناس شما را از ردیابی شدن توسط وب‌سایت‌ها، ISP یا هکرها محافظت نمی‌کند.
چگونه حالت ناشناس را فعال کنیم؟
فعال کردن این حالت بسیار ساده است.
میانبرهای کیبورد (سریع‌ترین راه):
- Google Chrome: Ctrl + Shift + N
- Mozilla Firefox: Ctrl + Shift + P
- Microsoft Edge: Ctrl + Shift + N
- Safari (Mac): Command + Shift + N
از طریق منو:
- مرورگر خود را باز کنید.
- روی منوی سه‌نقطه (یا سه‌خط) در گوشه بالا سمت راست کلیک کنید.
- گزینه “New Incognito Window“ (پنجره ناشناس جدید)، “New Private Window“ یا “New InPrivate Window“ را انتخاب کنید.
شما با دیدن ظاهر تاریک‌تر مرورگر و آیکون مخصوص ناشناس، متوجه خواهید شد که در این حالت هستید.
کاربردهای عملی و هوشمندانه حالت ناشناس
حالا که می‌دانیم این حالت چیست، چه زمانی استفاده از آن واقعاً مفید است؟
- ۱. استفاده از کامپیوترهای مشترک یا عمومی این اصلی‌ترین و بهترین کاربرد است. اگر در کتابخانه، کافی‌نت، هتل یا خانه دوستتان از کامپیوتر استفاده می‌کنید، حتماً از حالت ناشناس برای چک کردن ایمیل یا حساب‌های خود استفاده کنید. به محض بستن پنجره، هیچ ردپایی از لاگین شما باقی نخواهد ماند.
- ۲. خرید هدیه به صورت مخفیانه اگر از یک کامپیوتر خانوادگی مشترک استفاده می‌کنید و نمی‌خواهید همسرتان با دیدن تاریخچه مرورگر یا تبلیغات هدفمند، از هدیه‌ای که برایش می‌خرید مطلع شود، از این حالت استفاده کنید.
- ۳. ورود همزمان به چند حساب کاربری فرض کنید در مرورگر عادی خود با حساب جیمیل کاری لاگین کرده‌اید، اما می‌خواهید سریعاً جیمیل شخصی خود را چک کنید (بدون اینکه از حساب کاری خارج شوید). کافی است یک پنجره ناشناس باز کرده و با حساب شخصی خود در آن لاگین کنید.
- ۴. دریافت نتایج جستجوی بی‌طرفانه گوگل نتایج جستجو را بر اساس تاریخچه جستجوهای قبلی شما شخصی‌سازی می‌کند. اگر می‌خواهید ببینید نتایج جستجو برای یک فرد عادی (بدون تاریخچه قبلی) چگونه به نظر می‌رسد (این برای متخصصان سئو بسیار کاربردی است)، در حالت ناشناس جستجو کنید.
- ۵. تست و عیب‌یابی وب‌سایت‌ها اگر طراح وب هستید، می‌توانید با باز کردن سایت در حالت ناشناس، ببینید که وب‌سایت شما برای بازدیدکننده‌ای که برای اولین بار (بدون هیچ‌گونه کش یا کوکی ذخیره‌شده) وارد می‌شود، چگونه به نظر می‌رسد و کار می‌کند.
جمع بندی
حالت ناشناس ابزار مفیدی برای حفظ حریم خصوصی محلی (روی دستگاه) است، نه ناشناسی آنلاین (در اینترنت).
- برای مخفی کردن فعالیت‌های خود از سایر افرادی که از همان کامپیوتر استفاده می‌کنند، از حالت ناشناس استفاده کنید.
- برای مخفی کردن فعالیت‌های خود از ISP، دولت‌ها، و ردیاب‌های آنلاین، شما به ابزارهای قدرتمندتری مانند VPN نیاز دارید.