تفاوت اصلی این است که RGB برای صفحه‌نمایش‌های دیجیتال (مانند مانیتور و موبایل) و CMYK برای چاپ استفاده می‌شود. انتخاب حالت اشتباه در ایلوستریتور باعث می‌شود رنگ‌های طرح شما در محصول نهایی کاملاً متفاوت به نظر برسند.
RGB: دنیای نور و نمایشگر
RGB مخفف Red (قرمز)، Green (سبز)، و Blue (آبی) است. این مدل رنگی بر اساس نور کار می‌کند و به آن “مدل رنگی افزایشی” (Additive) می‌گویند.
- چگونه کار می‌کند؟ 💡 در یک صفحه‌نمایش، با ترکیب نورهای قرمز، سبز و آبی در شدت‌های مختلف، میلیون‌ها رنگ دیگر ساخته می‌شود. وقتی هیچ نوری وجود ندارد، صفحه سیاه است. وقتی هر سه رنگ با حداکثر شدت ترکیب شوند، نور سفید خالص ایجاد می‌شود.
- دامنه رنگی (Gamut): مدل RGB دارای دامنه رنگی بسیار وسیع و زنده‌ای است. این مدل می‌تواند رنگ‌های بسیار روشن و نئونی (مانند سبز فسفری یا آبی الکتریکی) را تولید کند که با جوهر فیزیکی قابل چاپ نیستند.
- کاربرد: برای هر چیزی که قرار است روی یک صفحه نمایش داده شود: طراحی وب‌سایت، پست‌های شبکه‌های اجتماعی، بنرهای دیجیتال، رابط کاربری اپلیکیشن‌ها و ویدیو.
CMYK: دنیای جوهر و کاغذ
CMYK مخفف Cyan (فیروزه‌ای)، Magenta (سرخابی)، Yellow (زرد) و Key (کلید یا همان رنگ سیاه) است. این مدل رنگی بر اساس جوهر کار می‌کند و به آن “مدل رنگی کاهشی” (Subtractive) می‌گویند.
- چگونه کار می‌کند؟ 🎨 در چاپ، شما از یک سطح سفید (کاغذ) شروع می‌کنید که تمام نور را بازتاب می‌دهد. با افزودن جوهر، شما در واقع در حال “کاستن” یا جذب کردن طول موج‌های خاصی از نور هستید. رنگی که چشم شما می‌بیند، نوری است که توسط جوهر جذب نشده و از سطح کاغذ بازتاب داده شده است. ترکیب سه رنگ اول یک رنگ قهوه‌ای تیره تولید می‌کند، بنابراین برای ایجاد سایه‌های عمیق و رنگ مشکی خالص، جوهر سیاه (K) به صورت جداگانه اضافه می‌شود.
- دامنه رنگی (Gamut): دامنه رنگی CMYK به طور قابل توجهی محدودتر از RGB است. این مدل نمی‌تواند رنگ‌های درخشان و اشباع‌شده‌ای را که روی مانیتور می‌بینید، تولید کند.
- کاربرد: برای هر چیزی که قرار است به صورت فیزیکی چاپ شود: کارت ویزیت، بروشور، پوستر، کتاب، بسته‌بندی محصولات و مجلات.
چرا این تفاوت در ایلوستریتور حیاتی است؟
مشکل اصلی: طراحی یک پروژه چاپی (مثلاً یک کاتالوگ) در حالت رنگی RGB.
شما ممکن است از یک رنگ آبی بسیار روشن و جذاب در طرح خود استفاده کنید. روی مانیتور شما، این رنگ فوق‌العاده به نظر می‌رسد. اما این رنگ در دامنه رنگی CMYK وجود ندارد و با جوهر قابل تولید نیست.
نتیجه فاجعه‌بار: وقتی فایل خود را برای چاپخانه ارسال می‌کنید، دستگاه چاپ به ناچار آن رنگ RGB را به نزدیک‌ترین رنگ CMYK موجود تبدیل می‌کند. در نتیجه، آن آبی روشن و زنده به یک آبی کدرتر و بی‌حال‌تر تبدیل می‌شود. این اتفاق “تغییر رنگ” (Color Shift) نامیده می‌شود و یکی از بزرگ‌ترین دلایل نارضایتی طراحان از نتیجه نهایی چاپ است.
راه حل صحیح در ایلوستریتور
همیشه قبل از شروع یک پروژه چاپی، حالت رنگی سند خود را روی CMYK تنظیم کنید.
- هنگام ساخت یک سند جدید (File > New Document)، از پیش‌تنظیم‌های Print استفاده کنید. ایلوستریتور به طور خودکار حالت رنگی را روی CMYK و رزولوشن را روی 300 PPI (مناسب چاپ) قرار می‌دهد.
- اگر سندی را به اشتباه در حالت RGB ساخته‌اید، می‌توانید از منوی File > Document Color Mode آن را به CMYK Color تغییر دهید تا یک پیش‌نمایش واقعی‌تر از رنگ‌های نهایی در چاپ داشته باشید.
نکته کلیدی: همیشه قانون طلایی را به خاطر بسپارید:
- طراحی برای صفحه نمایش = RGB
- طراحی برای چاپ = CMYK